Chính phủ Trung Quốc vừa công bố một biện pháp cấp thiết ở cấp trung ương nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng dân số ngày càng nghiêm trọng. Đây là một phần trong nỗ lực mới của nước này để khuyến khích sinh con sau khi cho phép các gia đình có con thứ ba.
Thông tin mới cho biết chính phủ sẽ cung cấp trợ cấp hàng năm là 3.600 nhân dân tệ (tương đương 500 USD) cho mỗi trẻ em từ ngày 1/1/2025 cho đến khi trẻ tròn ba tuổi, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình. Những trẻ em sinh trước thời điểm này nhưng vẫn chưa đủ 3 tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại.
Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai một chương trình trợ cấp nuôi con trên toàn quốc. Hơn 20 tỉnh thành trên cả nước đã thử nghiệm trợ cấp nuôi con ở nhiều cấp độ địa phương khác nhau. Chính sách này được ban hành trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã giảm trong ba năm liên tiếp, với mức giảm 1,39 triệu người vào năm 2024, còn 1,4083 tỷ người.
Theo các mô hình nhân khẩu học của Liên Hợp Quốc, dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100. Thực tế, hàng chục năm áp dụng nghiêm ngặt chính sách một con đã làm giảm tỷ lệ sinh và ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội cũng như niềm tin vào việc sinh con.
Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều, do các yếu tố như tăng trưởng kinh tế chậm, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc tiếp tục là những rào cản lớn đối với quyết định sinh con của các cặp vợ chồng.
Tuy nhiên, chính sách này được xem là một bước ngoặt lớn trong việc chuyển tiền trực tiếp đến hộ gia đình và có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai. Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con. Hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con.
Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia. Điều này cho thấy cần có những chính sách hỗ trợ toàn diện và dài hạn để giải quyết thách thức dân số mà Trung Quốc đang đối mặt.
