Cặp vợ chồng chị Linh, 35 tuổi, đã phải trải qua 8 năm hiếm muộn do tinh trùng của chồng bị dị dạng. Sau khi thực hiện phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (IVF Tâm Anh TP.HCM), chị Linh đã đậu thai và hạ sinh con gái khỏe mạnh nặng hơn 3kg vào giữa tháng 7.

Chị Linh từng phẫu thuật bóc u buồng trứng bên trái vào năm 15 tuổi. Khi kết hôn, chị mong con nhưng 5 năm không có tin vui. Khám ở 2 bệnh viện, chị được chẩn đoán dự trữ buồng trứng giảm nhẹ so với chỉ số trung bình ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, chồng bị tinh trùng yếu và dị dạng.

Sau đó, vợ chồng chị Linh không điều trị và tiếp tục chờ đợi, nhưng thêm 3 năm không có tin vui. Tháng 2/2024, họ đến khám tại IVF Tâm Anh TP.HCM. Chồng chị Linh được xét nghiệm tinh dịch đồ, ghi nhận tỷ lệ tinh trùng dị dạng không có phần đầu acrosome lên đến 100%. Đây là một túi nhỏ, nằm ở phần đầu của tinh trùng, chứa các enzyme phân giải protein; thiếu phần này khiến tinh trùng không thể phá vỡ lớp màng bảo vệ của trứng dẫn đến không thể thụ thai tự nhiên.

Với tình trạng của vợ chồng chị Linh, nếu áp dụng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), tỷ lệ thành công càng thấp hơn so với mức trung bình. Vợ chồng chị quyết định thụ tinh ống nghiệm để có con.

Chị Linh được dùng thuốc kích thích buồng trứng với phác đồ phù hợp. Bác sĩ chọc hút thu được 6 noãn (trứng) trưởng thành, thụ tinh trong ống nghiệm thu được 3 phôi ngày 5 chất lượng tốt. Các bác sĩ xây dựng phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, chuyển phôi giúp chị Linh đậu thai và hạ sinh con gái khỏe mạnh.

Theo ThS.BS.CKII Dương Quang Huy, Trưởng Đơn vị Nam học, Trung tâm IVF Tâm Anh TP.HCM, tinh trùng dị dạng là hiện tượng khá phổ biến ở nam giới. Trong mẫu tinh dịch sau xuất tinh của nam giới khỏe mạnh thường có một tỷ lệ tinh trùng dị dạng nhất định. Thông thường tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường từ 4-10% vẫn có khả năng thụ thai. Trường hợp tinh trùng dị dạng vượt ngưỡng 96% có thể ảnh hưởng khả năng sinh sản và cần điều trị hỗ trợ sinh sản.

Tình trạng này do nhiều nguyên nhân như nam giới suy giảm hormone sinh dục (testosterone) dẫn đến hoạt động sản xuất tinh trùng bị trục trặc, gây bất thường trong tế bào tinh trùng. Nam giới thường xuyên tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, nhiệt độ cao, kim loại nặng, chất độc hại (thuốc diệt cỏ, thuốc trừ sâu,…) có thể khiến tinh binh bị biến đổi hình thái.

Trường hợp mắc các bệnh lý sinh dục nam, viêm nhiễm… cũng có thể dẫn đến tinh trùng dị dạng. Ngoài ra, việc ăn uống thiếu dưỡng chất, lối sống thiếu khoa học, hút thuốc lá, lạm dụng rượu bia và các chất kích thích… cũng gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất tinh trùng và nội tiết tố nam.

Bác sĩ Huy khuyến cáo, nam giới nên chủ động khám sức khỏe sinh sản định kỳ. Trường hợp chưa kết hôn nhưng thường xuyên làm việc trong môi trường tiếp xúc với hóa chất độc hại, tia xạ, hoặc có các bất thường ở hệ thống cơ quan sinh sản nên trữ đông tinh trùng bảo tồn khả năng sinh sản. Vợ chồng kết hôn, quan hệ tình dục đều đặn nhưng một năm không có thai nên đến khám và điều trị sớm giúp sớm có con và tiết kiệm chi phí.

Ngày càng nhiều cặp đôi trẻ tại TP HCM đang chủ động khám sức khỏe và tầm soát bệnh trước khi kết hôn, với mong muốn đảm bảo sức khỏe và tương lai cho cả hai người và con cái họ. Một trong những lý do quan trọng dẫn đến quyết định này là mong muốn tầm soát các bệnh di truyền và dị tật bẩm sinh có thể ảnh hưởng đến con cái trong tương lai.

Nhiều cặp đôi đã lựa chọn các gói xét nghiệm và tiêm chủng trước khi kết hôn. Chị Ngọc Hoa, một nhân viên văn phòng 28 tuổi, đã quyết định mua gói xét nghiệm sàng lọc bệnh di truyền trị giá khoảng 10 triệu đồng. Cô và hôn phu của mình muốn tầm soát các bệnh như gen lặn-trội và bệnh tan máu bẩm sinh Thalassemia, cũng như kiểm tra bất đồng nhóm máu Rh và siêu âm tử cung, buồng trứng.

Còn đối với anh Tấn Phát, 31 tuổi, và vợ sắp cưới của mình, họ đã quyết định tiêm ngừa trước khi kết hôn. Trước đó, cả hai đã xét nghiệm máu, tầm soát bệnh truyền nhiễm, kiểm tra tinh dịch đồ và đánh giá nội tiết. Phát cho biết mục đích của việc tiêm chủng là để đảm bảo em bé chào đời sẽ khỏe mạnh hơn.

Bác sĩ Trần Huỳnh Tấn, Quản lý Y khoa tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết ngày càng có nhiều cặp đôi chủ động khám và chuẩn bị sức khỏe trước khi kết hôn. Việc này giúp phát hiện và điều trị sớm nhiều vấn đề ảnh hưởng đến tình dục và khả năng mang thai. Bác sĩ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm vaccine đầy đủ trước khi kết hôn và thai kỳ, vì vaccine là biện pháp đơn giản và hiệu quả để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm.

Theo bác sĩ Tấn, các biện pháp tầm soát và tiêm vaccine nên được thực hiện sớm, tối thiểu từ 3-6 tháng trước khi kết hôn, để giúp cơ thể tạo ra lượng kháng thể bảo vệ ổn định. Nếu phát hiện các vấn đề sức khỏe, vợ chồng sẽ có thời gian để điều trị và can thiệp kịp thời.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến cáo về tầm quan trọng của việc xây dựng lối sống lành mạnh, như vận động thường xuyên, không sử dụng chất kích thích, chế độ dinh dưỡng khoa học và đa dạng thực phẩm, giữ cân nặng hợp lý và kiểm soát căng thẳng.

Hệ thống Tiêm chủng VNVC sẽ tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến về vaccine cho người sắp kết hôn, phụ nữ trước và đang mang thai vào ngày 18/7. Sự kiện này hứa hẹn sẽ cung cấp nhiều thông tin hữu ích và giúp các cặp đôi chuẩn bị tốt cho tương lai sức khỏe của mình.